تحلیل ژنتیکی صفات مرتبط با بذر در گونه‌های وحشی و اهلی اسپرس (Onobrychis spp)

به‌منظور تحلیل تنوع ژنتیکی صفات مؤثر بر عملکرد بذر، 41 نمونه اسپرس شامل 35 نمونۀ وحشی (13 گونه) و 6 ژنوتیپ از گونۀ زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان ارزیابی شدند. ژنوتیپ‌ها از نظر همۀ صفات مورد بررسی تفاوت معنی‌داری داشتند، که بیانگر تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌ها بود. مقایسۀ گونه‌های اسپرس نشان داد گونۀ O. viciifolia دارای بیشترین تعداد دانه در خوشه، باروری و عملکرد بذر در بوته بود. کمترین میانگین عملکرد بذر در بوته در گونۀ O. chorassanica مشاهده شد. تجزیۀ خوشه‌ای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در سه گروه طبقه‌بندی کرد و تا حد زیادی گونه‌های اهلی و وحشی از یکدیگر تفکیک شدند. براساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مؤلفۀ اول و دوم بیش از 50 درصد از تنوع کل را توجیه کردند، که مؤلفۀ اول بر خصوصیات مرتبط با عملکرد بذر، و مؤلفۀ دوم بر اجزای عملکرد تأکید داشتند. نتایج نشان داد که گونه‌های وحشی از تنوع زیادی برخوردارند که می­توان از آن برای بهبود خصوصیات گونۀ زراعی اسپرس استفاده کرد.